Düşünceyi geliştirme yolları, parçada anlatılanları daha anlaşılır hale getirmek, okuyucuyu etkilemek, onun ilgisini çekmek gibi amaçlarla kullanılır.
Düşünceyi geliştirme yöntemlerinden, dört temel anlatım türünün (açıklama, tartışma, betimleme, öyküleme) birinin içinde yararlanılabileceği gibi bu yöntemlerden herhangi biri parçanın anlatımında hâkim konumda da olabilir.
> Düşünceyi geliştirme yolları; tanımlama, karşılaştırma, örneklendirme, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma ve benzetme olmak üzere altı başlıkta incelenir:
1. Tanımlama
Bir kavram veya varlığın ne olduğunun açıklanmasına tanımlama denir. Genelde açıklayıcı ve tartışmacı anlatım tekniklerinde tanımlamadan yararlanılır. Varlık ya da kavramın okuyucunun zihninde daha belirginleşmesi amaçlanır. Tanım, “Bu nedir?” sorusuna cevap verir.
Parçada açıklayıcı anlatım tekniği kullanılarak destanlar hakkında bilgi verilmiştir. Ancak bu yapılırken ilk cümlede “Destan nedir?” sorusuna cevap olacak şekilde tanımlamadan yararlanılmıştır.
2. Karşılaştırma
Birden fazla varlık ya da kavram arasındaki benzerlik veya farklılıkları ortaya koymak için kullanılan anlatım yoluna karşılaştırma denir. Daha çok tartışmacı ve açıklayıcı anlatım içinde kullanılan bu yöntemde, varlıkların farklı ya da ortak yönleri ele alınır.
Bu parçada “konuşma” ile “yazma” karşılaştırılmış, yazmanın konuşmadan üstün olduğu belirtilmiştir.
3. Örneklendirme
Bir düşüncenin somut hâle getirilerek daha anlaşılır kılınması için anlatılan konuyla ilgili örnekler verilmesine örneklendirme denir. Düşüncenin anlaşılır ve akılda kalıcı olması amaçlanır. Bazen önce bir örnek verilerek veya fıkra anlatılarak konuya giriş yapılır. Bunlardan hareketle de bir yargıya varılır.
Bu parçada insanın yerinde durmaması gerektiği görüşünü yazar, doğadan hareketle örneklendirmiştir. Önce görüşünü söylemiş, daha sonra bu görüşünü örneklendirmiştir: Doğada her şey hareket hâlinde ve değişim içindedir, insan da buna ayak uydurmalıdır.
4. Tanık Gösterme
Yazarın, savunduğu düşüncenin doğruluğuna okuyucuyu inandırabilmek için tanınan ve görüşlerine itibar edilen kişilerin sözlerinden alıntı yapılmasına tanık gösterme denir.
Kişinin sadece ismini yazıda kullanmak, tanık gösterme için yeterli değildir. Bu, örneklendirme olur. Tanık göstermede önemli olan, kişinin sözünü destekleyici olarak kullanmaktır. Bu da kişinin düşüncelerinin tırnak içinde aktarılması ile olur.
Önce yazar kendi görüşünü verir. Daha sonra bu görüşü kanıtlamak, inandırıcılığı artırmak için, o alanda tanınmış bir kişiden söz edip, o kişinin sözlerine yer verilir.
Bu parçada yazar, deneme yazı türü ile ilgili görüşlerini aktarmıştır. Görüşlerinin inandırıcı kılmak için bu alanda söz sahibi olan ünlü denemeci Nurullah Ataç’tan alıntı yapmış, onun sözlerini aktarmıştır.
5. Sayısal Verilerden Yararlanma
Düşüncenin kanıtlanabilmesi için istatistiksel bilgilerden, anketlerden ya da grafiklerden yararlanılmasıdır.
6. Benzetme
Bir kavramı ya da varlığı başka bir kavram ya da varlığın özellikleriyle anlatmaya benzetme denir.
Parçada, birikimden yoksun yazarlar saman alevine benzetilmiştir. Bunların kalıcı olamayacağı, bu benzetmeden yararlanılarak vurgulanmıştır.
⇒ Anlatım Biçimleri Konu Anlatımı
⇒ Düşünceyi Geliştirme Yolları Konu Anlatımı
⇒ Anlatım Özellikleri Konu Anlatımı
⇒ Anlatıcı Türleri Konu Anlatımı
Gerçekten çok güzel bir sayfa tebrik ederim çok açıklamalı olmuş fakat örnekleri biraz daha fazla olabilirdi
bence çok faydalı olmuş net ama örnekler anlatımdan uzun olmuş ama olsun çok teşekkürler
bence de örnekler ve anlatımlar fazla ama bir de beni düşün bizim hoca tüm hepsini deftere yazın dedi off okurken bile yoruldum ya öff
Tebrik ederim çok başarılı bir sayfa olmuş ve anlamadıklarımızı sizin sayenizde kolayca kavrıyoruz.
çok güzel bir konu gayet iyi kavradım sayenizde
Aynen acik ve anlaşılır
Kişileştirilme yok muydu bunların içerisinde? Ben mi yanlış hatırlıyorum?
Kişileştirme konusu söz sanatları içerisinde.
Çok güzel ve kişileştirme burada değil o söz sanatları içinde. Gerçekten bütün Türkçe ödevlerinde buradan yardım alıyorum çok teşekkürler🤩🤩
Yetersiz, düşünceyi geliştirme yollarının maddelerinin hepsi yok ve yüzeysel anlatılmış.
güzel değil bunla ancak 90 alınır 90 çok düşük
Merhabalar öncelikle yeni yılımız 2025 herkese hayırlı olsun çok teşekkür ederim Türkçe sınavına çok rahat hazırlandım
bence çok yararlı olmuş
Hoca burayı yazmamızı ödev verdi hemde bir günde ama zor değil 😰ersin üzgün
Dil bilgisi net derslerimize yardımcı oluyor✍🏼✍🏼